Het aardgasveld in het Groningse Slochteren had de Nederlandse staat 85 miljard euro meer op kunnen leveren dan de 265 miljard die de afgelopen ruim 50 jaar zijn binnen gekomen.

Dat blijkt uit een rapport van de Algemene Rekenkamer dinsdag.

Het aardgas had 350 miljard euro kunnen opleveren als Nederland in 1960 had gekozen voor de ‘Noorse strategie’ om de gasbaten in een investeringsfonds te stoppen in plaats van het geld steeds te gebruiken voor uitgaven. Daarnaast zou er in dat scenario jaarlijks 4 procent van het vermogen van het fonds aan de algemene middelen van het Rijk zijn toegevoegd. In 2013 zou het zijn gegaan om een bedrag van 13 miljard euro.

Besteding onduidelijk

Noorwegen heeft de opbrengst van gas en olie altijd in een investeringsfonds gestopt dat jaarlijks een flink rendement behaalde. De Rekenkamer kan niet precies zeggen waar de 265 miljard van het Nederlandse aardgas aan is besteed. Tot 1995 werd het geld besteed aan uitkeringen, zorg, onderwijs en andere grote uitgavenposten op de Rijksbegroting.

Tussen 1995 en 2010 ging een deel van de aardgasbaten via een fonds voor het versterken van de economische structuur (FES) naar infrastructuurprojecten als de Betuwelijn en de Hogesnelheidslijn. Dat geldt voor 26 miljard van de 33 miljard die bij het FES zijn binnen kwamen.

Noorse strategie kan nog

De Rekenkamer biedt het kabinet drie scenario's voor de omgang met de aardgasbaten in de toekomst. Het eerste is de besteding via de algemene middelen, zoals nu ook gebeurt. Het tweede scenario is vergelijkbaar met het FES en het derde scenario volgt de Noorse strategie. Wordt daarvoor gekozen, dan kan dat in 2035 een vermogen van 150 miljard euro opleveren, blijkt uit berekeningen van de Rekenkamer. Nadeel is wel dat het in de eerste jaren tot een hoger begrotingstekort leidt.

Minister Henk Kamp van Economische Zaken stelt in een reactie dat hij het Rekenkamer-rapport meeneemt bij de uitwerking van de plannen voor een Toekomstfonds voor innovatie, dat het kabinet heeft afgesproken met de bevriende oppositie. Dit fonds krijgt een startkapitaal van 200 miljoen euro.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl